Dieta po zabiegach regeneracji kości lub innych zabiegach z zakresu chirurgii dentystycznej musi początkowo opierać się na spożywaniu płynów, a następnie pokarmów niewymagających żucia i gryzienia. Dopiero po tych dwóch etapach można bardzo powoli wprowadzać pokarmy o bardziej stałej konsystencji.
Po wykonanych zabiegach chirurgicznych zapotrzebowanie organizmu na składniki odżywcze zwiększa się, aby ułatwić gojenie powstałych ran. W przypadku pacjentów poddawanych rozległym zabiegom chirurgicznym jamy ustnej i szczękowo-twarzowej potrzeba właściwego odżywiania jest niezwykle istotna, ale równocześnie może być mocno utrudniona co najmniej z kilku powodów.
Obecność nacięć chirurgicznych w jamie ustnej lub wokół niej oraz obrzęk pooperacyjny mogą utrudniać normalne przeżuwanie i połykanie. W zależności od rodzaju przeprowadzonego zabiegu chirurgicznego organizm może także dodatkowo wymagać diety o specyficznej płynnej lub półpłynnej konsystencji. Te czynniki, w połączeniu ze zwiększonym zapotrzebowaniem na składniki odżywcze po operacji, powodują że zapewnienie optymalnego odżywienia ma nie tylko bardzo istotne znaczenie w całym procesie rekonwalescencji, ale równocześnie stanowi spore wyzwanie dla samego pacjenta.
Bezpośrednio po operacji obrzęk może utrudniać spożywanie stałych pokarmów. W tym okresie, który może trwać kilka dni, wszystkie składniki odżywcze będą musiały być spożywane w postaci płynnej. Jest to spore wyzwanie, biorąc pod uwagę codzienne potrzeby żywieniowe dorosłego pacjenta. Średnie, całkowite zapotrzebowanie kaloryczne dorosłej osoby można oszacować na 15 kalorii na kilogram masy ciała dziennie. Dla przeciętnego dorosłego przekłada się to na około 2000-3000 kalorii dziennie.
Celem diety płynnej jest dostarczenie pacjentowi odpowiedniej ilości energii i składników pokarmowych oraz ochronę jamy ustnej przed drażnieniem mechanicznym, chemicznym lub/i termicznym pokarmów. Pożywienie powinno być łatwo strawne, ubogie w błonnik pokarmowy. Aby nie doprowadzić do niedoborów pokarmowych posiłki powinny mieć odpowiednią wartość energetyczną i odżywczą. Wartość energetyczna diety powinna być ustalana indywidualnie dla każdej osoby w zależności od: płci, masy ciała, wieku, rodzaju przeprowadzonego zabiegu chirurgicznego w obrębie jamy ustnej. Liczba posiłków zależy od zapotrzebowania energetycznego i objętości pożywienia. Objętość 1 posiłku nie powinna przekraczać 500 ml. Ważne jest aby temperatura posiłków wynosiła około 37° C. Pokarmy powinny być gotowane, a następnie miksowane.
Ponieważ płyny pozostają najważniejszym składnikiem odżywczym, należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby spożywać od 6 do 8 szklanek płynów dziennie. W tej fazie wyzwaniem może być również zaspokojenie potrzeb kalorycznych. Należy również pamiętać, że po operacji, wzrasta zapotrzebowanie na białko, które przyspiesza gojenie. Na rynku farmaceutycznym dostępnych jest wiele płynnych suplementów diety, które ze względu na wysoką gęstość kaloryczną i zbilansowanie białka, kalorii i witamin pomagają osiągnąć właściwe cele żywieniowe. Można je dodatkowo wzbogacić koktajlami lub koktajlami zawierającymi owoce, proszki proteinowe lub inne dodatki. Pomocne może być prowadzenie dziennika diety w celu zapisywania objętości płynów i kalorii, aby upewnić się, że cele żywieniowe są spełnione.
Po etapie płynnego karmienia organizmu zalecana jest dieta półstała. Taka dieta powinna mieć konsystencję, która może być spożywana bez gryzienia lub żucia. Wtedy można wprowadzić takie produkty żywieniowe jak jajecznica, miękkie naleśniki, dobrze ugotowany makaron, miękka ryba, itp. Należy pamiętać, że najważniejsze jest, aby podczas jedzenia nie narażać miejsc w których wykonany był zabieg regeneracji kości lub inny zabieg chirurgiczny. Dieta niezwiązana z żuciem powinna być kontynuowana do momentu gdy chirurg stomatologiczny wyrazi zgodę na przejście na bardziej uniwersalną (złożoną także z posiłków o stałej konsystencji) dietę.
W przypadku podstawowych zabiegów chirurgii jamy ustnej takich jak usuwanie zębów, wszczepianie implantów zębowych, biopsji chirurg szczękowo-twarzowy może zasugerować na krótki czas płynną lub miękką dietę, aby zapewnić większy komfort gojenia i uniknąć nieumyślnego zranienia miejsca zabiegu. Często po usunięciu zęba należy unikać czynności, które mogą fizycznie zakłócać krzepnięcie i gojenie. Może to obejmować spożywanie napojów gazowanych, picie przez słomkę, energiczne szczotkowanie zębów i płukanie ust. Zabronione jest również picie lub jedzenie zbyt gorących potraw, które mogą spowodować uszkodzenie skrzepu i doprowadzić do tzw. suchego zębodołu. Pytania dotyczące tego, kiedy można powrócić do normalnego żywienia należy każdorazowo konsultować z chirurgiem, który wykonał zabieg.
